سوءاستفاده دشمن از آب گل آلود/ لزوم حفظ ملی‌گرایی

به گزارش «راهبرد معاصر»؛ بحران آب در کشورمان به ویژه در استان‌های یزد و اصفهان در حال تبدیل به چالشی جدی بود که با همت شبانه روزی مسئولان مشکلات در حال مرتفع شدن است. با وجود این، به دنبال خشکسالی و کاهش منابع آبی، اعتراضات به قطع جریان آب به یزد و همزمان باز شدن دریچه‌های سد زاینده‌رود، می‌تواند موجب عمیق تر شدن شکاف‌های اجتماعی شود.

نارضایتی مردم یزد از تبعیض در توزیع آب در صورتی که مورد توجه قرار نگیرد و برای پاسخگویی به آن تمهیدی اندیشیده نشود، می‌تواند به بحران اجتماعی تبدیل شود. از این رو، مدیریت هوشمندانه بحران، تخصیص عادلانه منابع آب و توجه به مدیریت هوشمندانه افکار عمومی برای جلوگیری از افزایش بحران ضروری است.

در پایین دست حوزه آب نیازمند تکمیل شبکه های آبیاری پایین سدها هستیم تا بخشی از آب ها به وسیله پمپاژ به مناطق خشک منتقل شوند

عبدالمجید شیخی، کارشناس منابع طبیعی درباره راهکارهای تأمین آب شرب، کشاورزی و صنعتی مورد نیاز شهرهای کشور ازجمله شهرهای کم بارش و خشک به «راهبرد معاصر» گفت: برای عبور از بحران های کنونی که در موضوع تأمین آب دیده می شود، باید به سمت اتخاذ راهکارهای بلندمدت رفت؛ یعنی در الگوی آبی که تعریف می شود، باید چالش های نظام توزیع که شامل توزیع در بالادست حوزه های آبریز و نظام توزیع آب در پایین دست حوزه های آب ریز است، برطرف کرد.

وی با بیان اینکه در دو حوزه یادشده مشکلات اساسی وجود دارد، افزود: مشکل اصلی در نظام توزیع آب در بالادست حوزه های آبریز است. به عنوان نمونه، فروردین سال 1398 بارندگی بسیار بزرگی در حوزه آبریز کرخه، کارون و دز اتفاق افتاد. بارندگی شدید در این سه حوزه آبریز نه تنها پشت سدهای کرخه و کارون و دز را پر کرد، بلکه مازاد آب سدها روان شد، به طوری  که شاهد وقوع سیل در استان های لرستان و خوزستان بودیم.

کارشناس منابع طبیعی عنوان کرد: ابرهای موسمی اقیانوس هند هر سال در سیستان و بلوچستان در نیمه نخست سال و فصل گرما موجب بارش های شدیدی در استان های   فارس، هرمزگان و سیستان و بلوچستان می شوند که در برخی موارد خسارت زاست؛ به ویژه اینکه موجب فرسایش خاک می شود.

شیخی گفت: اگر در حوزه های بالادست آبریز نظام توزیع وجود داشت، این نعمت بیکران الهی، یعنی بارندگی های بهاره نه تنها به سیل تبدیل نمی شد، بلکه می توانست چند سال استان های خشک مرکز کشور را سیراب و آب مورد نیاز آنها را در بخش کشاورزی، شرب و صنعت تأمین کند.

وی تأکید کرد: باید بالادست حوزه های آبریز با خطوط لوله، تونل ها و کانال هایی به هم متصل شوند؛ یعنی تا جایی که می توان آب این حوزه ها را تجمیع کرد تا امکان انتقال ایجاد شود؛ بنابراین مانند شبکه برق نیازمند پیاده سازی شبکه توزیع آب در کشور هستیم.

کارشناس منابع طبیعی گفت: در تمام نقاط کشور نیروگاه مولد وجود ندارد، اما تمام کشور با شبکه های توزیع فشار قوی برق تأمین نیرو می شوند. این رویه باید در توزیع عادلانه آب نیز مانند توزیع یکسان و عادلانه برق در پایین دست و بالادست انجام شود.

شیخی عنوان کرد: در پایین دست حوزه آب نیازمند تکمیل شبکه های آبیاری پایین سدها هستیم تا بخشی از آب ها به وسیله پمپاژ به مناطق خشک منتقل شوند و در کنار آن از انرژی هایی که خداوند به وفور به ما عطا کرده است، مانند انرژی خورشیدی در کنار دریا برای شیرین کردن و انتقال آب به مناطق خشک و مرکزی ایران استفاده کرد.

کارشناس منابع طبیعی با بیان استفاده از ظرفیت گازهایی که هدر می روند برای تأمین انرژی آب شیرین کن ها گفت: حدود 150 سال است گاز به وسیله دکل های مشعل هدر می رود. مقام معظم رهبری سال های گذشته به وزیران نفت وقت تأکید می فرمودند برای گازها و مشعل ها باید فکری شود تا این نعمت خدا بی دلیل و بیهوده نسوزد.

وی افزود: سال های گذشته در جنوب کشور شاهد هدر رفتن گاز و سوخت ناکارآمد گاز بودیم، در حالی که با تجمیع گاز و انتقال آن به پایگاه های تولید آب شیرین کن می توان آب مناطق خشک کشور را تأمین کرد.

شیخی درباره سایر راهکارهای تأمین آب مناطق خشک کشور گفت: یکی از راهکارهای دیگر تأمین آب مناطق خشک، احداث مولدهای آب است. کشورهای عربی در بیابان ها برای مصارف خانگی و شرب و در وهله بعد، مصارف کشاورزی و صنعتی دستگاه های آب شیرین کن نصب کرده اند.

وی تصریح کرد: برای شیرین کردن آب و انتقال به شهرهای مرکزی و خشک کشور باید راهکارهای میان مدت و بلند مدت در دستور کار قرار بگیرد و هدف گذاری های لازم انجام شود تا به نقطه مورد نظر دست یافت. آنچه در این زمینه حائز اهمیت است، اینکه در اینگونه موارد نباید وحدت ملی خدشه دار شود؛ لذا نقش رسانه ها در تأکید بر اینکه همه ما در اصفهان، یزد و سایر نقاط کشور یک ملت هستیم، بسیار ضروری و مهم است.

کارشناس منابع طبیعی گفت: دشمن به دنبال سوء استفاده از عنصر حیاتی آب برای اختلاف افکنی در داخل کشور است. حیاتی تر از هر موضوعی برای مردم در جمهوری اسلامی، حفظ وحدت و ملی گرایی است، نه توجه به تعصبات قومی و قبیله ای. نباید مرزهای بی بنیاد استانی را بهانه ای برای از دست رفتن اخوت و برادری قرار دهیم.

شیخی با ابراز امیدواری نسبت به اینکه اتحاد و انسجام داخلی برای همه مردم ایران در رأس اولویت ها باشد، تصریح کرد: امید می رود مسئولان نظامنامه توزیع آب را طراحی و پیاده کنند و مردم نیز به آن پابیند باشند تا در بلندمدت به وسیله مراکز پرآب، بخشی از آب از شبکه های انتقال بالادستی حوزه های آبریز به مناطق خشکی مانند اصفهان و یزد منتقل شود. نباید فراموش کرد، برکات این موضوع فقط خاص اصفهان یا یزد نیست، بلکه نصیب ملت ایران می شود.

کشورهای عربی در بیابان ها برای مصارف خانگی و شرب و در وهله بعد، مصارف کشاورزی و صنعتی دستگاه های آب شیرین کن نصب کرده اند

وی توضیح داد: در تهران، خیار اصفهان خریداری می کنیم و گوجه بوشهر، هرمزگان و صیفی جات مناطق گرمسیر کشور به دستمان می رسد؛ لذا برکات تأمین آب مورد نیاز کشور نصیب همه مردم ایران می شود. از این منظر وزارت جهاد کشاورزی در کنار تدوین الگوی آب موظف به تقسیم آن است؛ آن هم با استفاده از ابزاری به نام کشت قراردادی؛ به ویژه در استان هایی که موضوع آب در آنها جدی تر است.

شیخی افزود: به عنوان نمونه اولویت با تعریف الگوی کشت در استان یزد و اصفهان است تا استان های پرآبی مانند خوزستان، گیلان، مازندران، گلستان، کردستان، لرستان، آذربایجان، زنجان و همدان؛ زیرا این استان ها کمتر دچار مشکل کم آبی هستند.

کارشناس منابع طبیعی گفت: باید الگوی کشت قراردادی را نهادینه کرد تا استان های یادشده به سمتی سوق داده شوند که الگوی کشت درست اعمال کنند؛ الگوی کشتی متناسب با دسترسی آنها به میزان آبی که نیاز دارند، به طوری که در الگوی کشت قراردادی شاهد انتقال فناوری بر سر مزرعه باشیم.